حال در اينجا اين پرسش مطرح مى‏شود كه چرا امام (ع) اصلًا اين گزينه را مدنظر قرار نداد؟

در پاسخ به اين پرسش بايد به امور زير توجه داشت:

1. گرچه اهل يمن از حضور حضرت على (ع) در زمان رسول خدا (ص) در يمن خاطره خوشى داشتند(2) و تمايلاتى نسبت به آن حضرت (ع) ابراز مى‏داشتند اما هرگز نمى‏توان در مقايسه با كوفه، اين سرزمين را در اين زمان به عنوان پايگاهى براى شيعه معرفى كرد.

2. پيشينه اهل يمن نشان مى‏دهد كه نمى‏توان در مواقع بحرانى بر روى آنها حساب ويژه‏اى باز كرد زيرا در زمان حكومت حضرت على (ع)، همين يمنيان در مقابل سپاه نه چندان قوى و قدرتمند معاويه، در سلسله حملاتى (مشهور به غارات)(3) كوتاهى كرده و فرماندار خود عبيداللَّه بن عباس را تنها گذاشتند به گونه‏اى كه او ناچار به كوفه فرار كرد و سپاهيان بى‏رحم معاويه به رهبرى بسر بن ابى ارطاة، به راحتى شهر را اشغال نمودند و عده‏اى از مردم را- كه در ميان آنها دو طفل كوچك عبيداللَّه بن عباس نيز وجود داشتند- قتل عام كردند.(4)

3. يمن در اين زمان از شهرهاى مركزى و مهمّ مملكت اسلامى به شمار نمى‏رفت و مانند كوفه به شهرهايى همانند بصره، مدائن و ديگر شهرهايى كه امكان فراهم آمدن ياران امام (ع) و ملحق شدن آنها به سپاه آن حضرت در كوفه وجود داشت، نزديك نبود.

4. سابقه ارتداد قبايلى از يمن در ماه‏هاى آغازين رحلت پيامبر اكرم (ص)، پيشينه‏اى منفى از اين كشور در اذهان باقى گذاشته بود و اين احتمال وجود داشت كه در صورت مركزيت آن براى قيام امام حسين (ع) مردم، اين قيام عليه حكومت را با آن پيشينه بسنجند و آنها را از يك سنخ ببينند به ويژه آنكه دستگاه حكومت اموى به خوبى مى‏توانست از اين پيشينه در راه آلوده كردن قيام آن حضرت بهره‏بردارى كند.

5. دورى يمن از ديگر شهرهاى اسلامى و جدا افتادگى آن، اين امكان رابه راحتى به حكومت اموى مى‏داد كه در صورت وقوع قيام، آن‏را به راحتى سركوب كند.

6. امام حسين (ع) در اين زمان دعوتى جدّى از سوى يمنيان نداشت بنابراين انگيزه‏اى در ميان آنان براى دفاع از آن حضرت در مقابل يزيد وجود نداشت و انگيزه‏هايى كه در مردم كوفه براى دعوت از امام (ع) وجود داشت- حتى يك صدم آنها- در يمنيان وجود نداشت انگيزه‏هايى همچون: دفاع عقيدتى از اهل‏بيت (ع)، بازسازى مركزيت كوفه در مقابل شام، احياى حكومت عدل علوى در كوفه، رهايى از ظلم و ستم بنى‏اميه و.

پى‏نوشت‏

 (1) الكامل فى التاريخ، ج 2، ص 545.

 (2) همان، ج 1، ص 651.

 (3) براى اطلاع كامل ر. ك: الغارات.

 (4) الكامل فى التاريخ، ج 2، ص 431

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: