يك دختر 17 ساله در خانه بايد چگونه حجاب خود را رعايت كند با توجه به اينكه در خانه برادر بزرگتر از خود دارد؟

پاسخ:                                                                                                 

حجاب ارزشي است كه رعايت آن به دختر، پاكي و سلامتي مي بخشد. او را همچون گوهري درون صدف از شرّ آفت ها، وسوسه ها و آلودگي ها مصون نگاه مي دارد و به خداوند متعال نزديك مي گرداند.

از قرآن كريم استفاده مي شود كه هدف از واجب شدن حجاب اسلامي، دست يابي به تزكيه نفس، طهارت، عفت و پاكدامني است. و همچنين ايجاد صلاح و پيش گيري از فساد مي باشد(1).

چرا جوانان ايران براي فرهنگ غربي بيش از فرهنگ خودي اهميت قايل اند؟

پاسخ:

براى كنترل شهوت‏ چه راهكارهايى در قرآن و احاديث وجود دارد؟

پاسخ:

پاسخ اين پرسش را در دو بخش «شهوت» و «تقوا» ارائه مى‏كنيم:
اول: واژه‏ى «شهوت» در موارد مختلفى مانند: شهوت مال، شهوت پست و مقام، شهوت كار و شهوت جنسى ... كاربرد دارد.
ولى به نظر مى‏رسد اين پرسش در مورد «غريزه‏ى جنسى» مى‏باشد از اين رو در پاسخ بايد گفت: تمايل و غريزه‏ى جنسى رامانند غرايز و تمايلات ديگر، خداوند در وجود انسان به امانت گذاشته و ما در قبال آن سه راه داريم:
1. سركوب كردن يا از بين بردن غريزه‏ى جنسى.
2. رها كردن افسار شهوت و غريزه‏ى جنسى.
3. آن را تحت برنامه‏ى دين درآوريم.
راه اول: يعنى راه سركوب كه باعث نقص جسمانى مى‏شود؛ و به دنبال آن بسيارى از استعدادهاى درونى انسان را نابود مى‏كند و اجازه‏ى شكوفايى و رشد نمى‏دهد و دين اسلام با اين راه مخالف است.

راه دوم: رها كردن افسار شهوت، كه اين هم موجب هلاكت انسان، و بروز بيمارى‏هاى روحى و جسمى مى‏شود كه امروزه در بسيارى از كشورهاى غربى شاهد آن مى‏باشيم. و اسلام با اين راه هم مخالف است.

راه سوم: اين كه نه اين غريزه و نعمت الهى را سركوب كنيم و نه اينكه آن را يله و رها كنيم، بلكه طبق دستورات شرع شهوت خود را مديريت كنيم.
اينك برخى از اين دستورات را بر مى‏شماريم:

چرا بيشتر سرگذشت پيامبران خاورميانه در قرآن آمده است؟

علاوه بر مطالبى كه در پاسخ چند پرسش قبل گذشت اضافه مى‏كنيم كه در اين مورد چند نكته وجود دارد:

1. رعايت مخاطب اوليه:

وقتى شخصى مى‏خواهد مردم را هدايت و تربيت كند بديهى است كه تا آنجايى كه ممكن است بايد مطالبى را بيان كند كه مردم تا حدودى آشنايى قبلى نسبت به آن مطالب داشته باشند.

به عنوان مثال: اگر معلمى بخواهد به قصد هدايت و تربيت افراد، داستان‏هايى را از كشورها يا قاره‏هاى دور مانند يونان بيان كند، براى اينكه به نتيجه تربيتى و هدايتى خود برسد لازم است اول يونان و مردم آن و قهرمان‏هاى داستان را معرفى كند سپس به بيان داستان بپردازد آنگاه منتظر نتيجه مطلوب باشد. كه در اين صورت، دسترسى به نتيجه‏ى تربيتى طولانى مى‏شود و خيلى از هدف دور مى‏شويم.

 آيا اعمال پدر و مادر در نسل‏هاى بعد اثر دارد و اين تأثير با عدالت سازگار است؟

چرا اگر گذشتگان ما، كار خوب يا بد انجام داده باشند نتايج آن كارها در اين دنيا به ذريه‏ى او مى‏رسد؟ آيا اين مطلب با عدالت خداوند در تناقض نيست؟

در صورت عمل بد آنها وظيفه‏ى ذريه‏ى آنها چيست تا در امان باشند؟

پاسخ:

 تأثير اعمال پدر و مادر در نسل آينده:

در پاسخ، نظر شما را به نكات زير جلب مى‏كنيم:

1. اصل اثرگذارى اعمال پدران بر فرزندان در دو بخش «جسمى» و «روحى» از جمله خبرهايى است كه قرآن و روايات ما را به آن رهنمون فرموده‏اند؛ «1» دانشمندان علوم تجربى نيز در برخى جهات به همين نتيجه رسيده‏اند.

2. لازم است بدانيم كه «آثار اخروى» اعمال انسان‏ها به هيچ وجه به شخص ديگر نمى‏رسد اما آثار دنيوى اعمال در صورت مشيت الهى و خواست خداوند با عنوان «نعمت بخشى» و يا «عذاب» و يا «امتحان» به شخص ديگر مى‏رسد  همانگونه كه علامه‏ى طباطبايى در ذيل آيه‏ى 9 از سوره‏ى نساء فرموده‏اند. «1»

3. دقت در اين مطلب لازم مى‏نمايد كه تأثيرگذارى، ريشه در اختيار انسان‏ها دارد و لذا انسان‏هاى خوب و پرهيزكار آثار خوبى را در فرزندان و ذريه‏ى خود بر جاى مى‏گذارند و انسان‏هاى بدكردار و بى‏مبالات بر اثر سوء اختيار تأثيرات ناگوارى را در نسل خود بر جاى مى‏گذارند، با اين حال ما با دو دسته از تأثيرات روبه‏رو خواهيم بود. 1. تأثيرات خوب 2. تأثيرات بد.

يعنى همانطور كه به افراد «تاثيرات بد» منتقل شده، «تاثيرات خوب» را نيز به ارث برده‏اند، و سرّ اين نقل و انتقال‏ها نيز در نظام «عِلّى و معلولى» هست كه حاكم بر پديده‏هاى اين جهان است. «2»

4. ولى آنچه مهم است اين است كه اين تأثيرات منفى و بد، جزئى و سطحى مى‏باشد و آنقدر بزرگ نيست كه غيرقابل تغيير باشند.

به عبارت ديگر مثلث شخصيت انسان از سه ضلع «اراده»، «محيط» و «وراثت» تشكيل شده است.

كه «اراده» نقش مهم و اصلى را بازى مى‏كند و مى‏تواند آثار محيط و وراثت را از بين ببرد و وضعيت را به نفع انسان رقم بزند. چنانچه همسر فرعون با اراده قوى توانست در محيط فاسد بر مشكلات فائق آيد و رستگار شود.

از اين رو با توجه به مطالب فوق مى‏بينيم: اثراتى كه از گذشتگان به ما رسيده «تنها» سبب، براى «شقاوت» و «سعادت» انسان نمى‏باشد.

بلكه اين آثار در وجود انسان فقط «زمينه‏اى» است براى شقاوت و سعادت كه تغيير و درمان آن ممكن مى‏باشد.

و زحمت‏هايى كه براى تغيير يا درمان اين آثار منفىِ موروثى متوجه انسان مى‏شود، خداوند بدون مزد و پاداش نمى‏گذارد.

لذا انسانى كه از گذشتگانش صفت بُخل به او رسيده، وقتى با خود مبارزه مى‏كند و انفاق مى‏كند اجر و منزلت و پاداش او نزد خدا، از ديگران بيشتر است.

و همين طور در مورد آثار ديگر.

و به همين ترتيب انسانى كه از پدر و مادر فاسد و گناهكار به دنيا آمده و در محيط فاسد زندگى كرده و مرتكب گناه شده، روز قيامت عذاب او كمتر است از شخصى كه از پدر و مادر صالح و در محيط سالم بدنيا آمده ولى مرتكب گناه شده است.

ولى به هر حال عذاب دارد، چون خداوند به او اراده داده بود و مى‏توانست بر آثار «وراثت» و «محيط فاسد» خود غلبه كند.

از آنچه گذشت معلوم شد: شخصى كه در خانواده‏ى فاسد به دنيا آمده با شخصى كه در خانواده‏ى صالح به دنيا آمده هر دو در پيشگاه خدا مسئولند و مؤاخذه مى‏شوند ولى اين مؤاخذه به طور يكسان نمى‏باشد تا عدالت خدا زير سوال برود.

بلكه هر كدام نسبت به امكانات و موهبت‏هايى كه خدا به آنها داده (مثل پدر و مادر صالح و ...) مسئول مى‏باشند و بايد پاسخگو باشند و اين است «عدل الهى».

__________________________________________________

 (1). در قرآن كريم مى‏توانيد به آيه‏ى 9 از سوره‏ى نساء و آيه‏ى 80 و 82 از سوره‏ى كهف و تفاسيرمربوط به آن رجوع فرماييد

__________________________________________________

 (1). الميزان، ج 13، ذيل آيه‏

 (2). براى اطلاعات بيشتر در مورد نظام على و معلولى (علت و معلول) مى‏توانيد رجوع فرماييد به كتبى كه در پايان بحث معرفى مى‏شود

آفرينش آدم و حوا چگونه و از چه چيزى بوده است؟

پاسخ:

بر اساس آيات متعدد قرآن كريم، آدم و حوا، كه والدين ما محسوب مى‏شوند از خاك و آب و يا، به عبارت بهتر از گِل، خلق شدند.

در برخى آيات مى‏خوانيم: «فَإِنَّا خَلَقْنَاكُم مِن تُرَابٍ» «1»

در برخى ديگر آمده: «وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ مِنَ الْمَاءِ بَشَراً» «2»

و در برخى ديگر «هُوَ الَّذِي خَلَقَكُم مِن طِينٍ» «3»

آفرينش حضرت آدم و حوا از آب و خاك و يا همان گل صورت گرفته و اگر مى‏بينيم كه در قرآن، اين معنا در مورد همه‏ى انسان‏ها بكار رفته، ممكن است به خاطر موارد زير باشد:

الف: ممكن است منظور از آب چنين باشد:

1. نطفه كه به صورت مايع موجود است؛

2. همان آبى كه با خاك مخلوط مى‏شود؛

3. يا به خاطر اينكه بيشتر حجم بدن ما از آب تشكيل مى‏شود. گفته‏اند كه از آب خلق شده‏ايم. «4»

 در ذيل آيه‏ى 45 از سوره‏ى نور آمده است اولين موجودى كه خلق شد، آب بود و ساير موجودات از آب آفريده شدند. «1»

ب: ممكن است منظور از خاك چنين باشد:

1. در آيات، به منشأ دور آفرينش اشاره شده نه منشأ نزديك آن، يعنى مبدأ تمام غذاهايى كه مى‏خوريم از زمين است و زمين نيز خاك است. آنچه مى‏خوريم تبديل به نطفه مى‏شود و در خلقت بكار مى‏رود.

2. يا اينكه آدم عليه السلام از خاك آفريده شد و ما فرزندان اوئيم پس منشأ ما نيز خاك است. «2»

و جالب اين است كه صاحبنظران گفته‏اند: تمام عناصر موجود در بدن انسان (آهن، كلسيم و ...) در خاك نيز موجود است.

معرفى كتاب:

براى مطالعه كتب زير معرفى مى‏شود:

1. جلد اول معارف قرآن آيت‏اللَّه مصباح يزدى، فصل انسان‏شناسى؛

2. پژوهشى در اعجاز علمى قرآن دكتر محمدعلى رضائى‏اصفهانى؛

3. تفاسير قرآن مانند تفسير نمونه: ذيل آيات اشاره شده به خلقت آدم.

__________________________________________________

 (1). حج 5، روم 20، فاطر 11، غافر 67، آل عمران 59

 (2). فرقان 54، نور 45، انبياء 30

 (3). انعام 2، سجده 7، صافات 11، اعراف 12، اسراء 61

 (4). تفسير نمونه، ج 15، ص 126

با توجه به عالم ذر، آيا انجام تكليف و بندگى ما لازم است؟ آيا اين تفكر صحيح است كه بگوييم چون در عالم ذر خداوند در مورد انسان‏ها به نتيجه رسيده و دنيا را فقط به اين دليل آفريده كه ما بفهميم، (مانند معلم و دانش‏آموز و امتحانات آخرترم) پس آيا اين درست است كه بگوييم ما اينها را قبول داريم پس ديگر نيازى به اين بندگى‏ها در دنيا نيست؟

پاسخ:

براى پاسخ به اين پرسش، اول بايد ديد «هدف خلقت انسان» چه بوده و اين كه اصلًا چرا خدا انسان‏ها را خلق كرد؟

و بعد با توجه به «هدف خلقت»، ببينيم آيا اعتقاد به عالم ذر كافى است يا خير؟

نگاهى گذرا به هدف خلقت در قرآن‏

برخى آيات، هدف آفرينش را «آزمايش و امتحان» «1» انسان‏ها معرفى كرده‏اند.

بعضى آيات، هدف آفرينش را پيدا كردن «علم و آگاهى» «2» از قدرت خدا مى‏دانند.

و آياتى نيز هدف آفرينش را «عبوديت و بندگى» «3» معرفى كرده‏اند.

برخى آيات، هدف آفرينش را رسيدن به «رحمت الهى» «1» عنوان كرده‏اند.

با دقت در هدف‏هايى كه قرآن و روايات براى آفرينش بيان كرده‏اند درمى‏يابيم كه شايد به ظاهر، اين هدف‏ها با هم مختلف باشند ولى در واقع هر كدام مقدمه‏اى براى ديگرى است، يعنى «علم و دانش» و «امتحان و آزمايش» هدف‏هايى هستند كه در مسير «عبوديت» قرار مى‏گيرند و «رحمت واسعه» خداوند نتيجه‏ى اين عبوديت است كه به «قرب الهى» منتهى مى‏شود.

حال با توجه به اين مقدمه، به پاسخ مى‏پردازيم:

پيمان ما با خداوند در عالم ذر

طبق آيه 172 سوره‏ى اعراف به اين صورت است كه ما در عالم ذر به پرسش خداوند كه فرمود: «الَسْتُ بِرَبُكُمْ» (آيا من پروردگار شما نيستم) پاسخ داديم «بَلى‏». يعنى قبول داريم كه تو پروردگار و آفريننده‏ى ما هستى (سرچشمه‏ى هستى تويى).

اما سخن در اينجاست كه فقط «گفتن» و جواب مثبت دادن، «ملاك» نيست، بلكه خداوند به انسان فرصتى داده و او را در ميدان انواع آزمايشات و امتحانات قرار داده تا معلوم شود كه او در پايبندى به توحيد چقدر استقامت دارد.

و جوابى كه در عالم ذر به خداوند داده است اين «معلوم شدن»، براى ما انسان‏هاست و اما براى خدا به اين معنا نيست كه خداوند نمى‏داند، بلكه خداوند در مورد انسان‏ها و همه موجودات همه چيز را مى‏داند و اين موضوع به بحث علم در مرحله ذات و يا همان علم ذاتى خداوند مربوط مى‏شود و چون خداوند عالم به كل مخلوقات و احوال مخلوقات از ازل تا ابد است مى‏توان پذيرفت كه خداوند مى‏داند چه تعداد از انسان‏ها بهشتى، و چه تعداد جهنمى هستند.

بعلاوه و مهم‏تر از همه اين كه، اگر خداوند براساس علم خودش، بهشتيان را به بهشت و جهنميان را به جهنم ببرد و اصلًا در اين دنيا نياورد و فرصت انجام عمل خوب و يا بد را به آنها ندهد، خلاف حكمت خود و هدف خلقت انسان عمل كرده است و ممكن است جهنميان به خداوند شكوه كنند كه: «چرا به ما فرصت انجام عمل ندادى؟ چه بسا عمل خوب انجام مى‏داديم و بهشتى مى‏شديم» كه اين شكوه و خواسته آنان هم حق است.

اما بعد از مقدمات فوق جواب اصلى پرسش را اين طور بيان مى‏كنيم كه درست است كه در نزد علم ذاتى پروردگار مقصد انسان‏ها و بلكه تمام موجودات مشخص شده است اما اين يك بُعد قضيه است و بُعد ديگر آن اعمال و رفتار ما انسان‏هاست كه مى‏تواند بهشت و يا دوزخ را براى ما رقم بزند، اين دو بُعد، در به مقصد رسيدن انسان، همراه هم هستند.

و همان طور كه از آيه استفاده مى‏شود اين دنيا همان جايى است كه خداوند به ما فرصت عمل و بندگى داده تا انسان‏ها به پرسش خداوند در عالم ذر البته در «غالب عمل» كه بسيار مهم‏تر و فراتر از «گفتن» و اعتقاد پيدا كردن است جواب مثبت دهيم. و لباس «عمل» به قامت «قول» خود بپوشانيم.

به عبارت ديگر اين «عمل و بندگى» در كنار «اعتقاد صحيح» است كه انسان را بهشتى و يا جهنمى مى‏كند، و اين دنيا محل عمل است تا اين كه هر انسانى با عمل خود به سرمنزل مقصود برسد و نهايتاً به كمال قُرب الهى رهنمون گردد.

اگر فقط صرفِ اعتقاد پيدا كردن و آن هم در عالم ذر باشد كه انسان در آنجا هيچ راه كمال نپيموده و تلاشى براى رسيدن به خدا نكرده است و انتظار اين كه به بهشت برود، خيالى بيش نيست. چنين شخصى به مانند كسى است كه به واجب بودن نماز اعتقاد دارد و مى‏داند كه در سايه نماز بقيه‏ى اعمال و واجبات هم مقبول درگاه خداوند واقع مى‏شود، اما اين شخص نماز نمى‏خواند و از به‏جا آوردن آن روى گردان است چنين شخصى هيچ گاه نبايد آرزوى بهشت را بكند.

چرا كه بهشت را به «بهاء» دهند نه به «بهانه»! و بهاء همان عمل صالح و نيكوست.

__________________________________________________

 (1). ملك/ 2 و هود/ 7

 (2). طلاق/ 12

 (3). ذاريات/ 56

__________________________________________________

 (1). هود/ 119- 118

مقصود از عالم ذر چيست؟

پاسخ:

آياتى از قرآن كريم به پيمانى كه خداوند از انسان‏ها گرفته، اشاره كرده است، اما مهم‏ترين اين آيات كه مفسران نيز به تبيين و توضيح اين پيمان پرداخته‏اند آيات 172- 174 سوره‏ى اعراف مى‏باشد.

مهم‏ترين پرسش كه در اينجا مطرح است اين است كه اين «ظهور» و «بروز» كى واقع شده؟ وبه چه‏صورت انجام گرفته است؟ وخلاصه منظور از «عالم ذر» چيست؟

در پاسخ به اين سؤال و شرح عالم ذر و تفسير آيه فوق حداقل شش قول وجود دارد كه هر كدام را جمعى يا بعضى از دانشمندان اسلامى پذيرفته‏اند:

چرا خدا در مورد خود به جاى «من» از «ما» استفاده مى‏كند، مثلًا مى‏فرمايد ما زمين را آفريديم؟

پاسخ:

در آيه 16 سوره انبياء مى‏خوانيم:

 «وَمَا خَلَقْنَا السَّماءَ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا لَاعِبِينَ؛ «1» و آسمان و زمين، و آنچه را در ميان آن دو هست به بازيچه نيافريديم.»

 «إِنَّا انزَلْنَاهُ فِى لَيْلَهِ الْقَدْرِ؛ «2»

 در حقيقت ما آن (قرآن) را در شب قدر ( اندازه زنى) فرو فرستاديم.»

چنين كاربردى دو نكته مى‏تواند داشته باشد:

1. براى احترام و بيان عظمت: مثلًا بزرگان مى‏گويند «ما اين كار را كرديم.» گاهى هم ديگران در مورد بزرگان تعبير جمع به كار مى‏برند.

2. استفاده از عوامل واسطه: براى مثال وقتى خدا مى‏خواهد قرآن را نازل بكند، از فرشتگان الهى استفاده مى‏كند، لذا مى‏فرمايد ما قرآن را نازل كرديم، يعنى من و فرشتگان.

در مورد آفرينش هم درست است كه خلق كار خداست؛ اما گاهى ممكن است خدا در آفرينش برخى موجودات افراد يا وسائلى را به كار گرفته باشد، لذا مى‏تواند تعبير «ما» به كار ببرد.

__________________________________________________

 (1). انبياء، 16

 (2). قدر، 1.

                           آيا پيش از خلقت آسمانها و زمين و انسانها، آفرينشى بوده است؟

پاسخ:

خداوند مى‏فرمايد: «اللَّهُ الَّذى خَلَقَ السَّماوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِى سِتَّهِ أَيَّامٍ؛ «1» خدا كسى است كه آسمانها و زمين و آنچه را بين آن دو هست، در شش روز [و دوره‏] آفريد.» در آيات ديگر «2» توضيح مى‏دهد كه زمين را در دو دوره آفريد و آسمانها را در چند دوره، بعد كوهها، موجودات زمينى و ... را آفريد. از اين آيات استفاده مى‏شود كه خلقت مراحلى داشت و در هر مرحله موجوداتى آفريده شدند. نتيجه اينكه تا آسمان و زمين و جهان مادى نباشد، موجودات زنده نخواهند بود.

بنابراين قرآن دست كم نسبت به خلقت قبل از آسمانها و زمين و جن و انس ساكت است؛ بلكه از برخى آيات مثل «هَلْ أَتَى عَلَى الْإِنسَانِ حِينٌ مِنَ الدَّهْرِ لَمْ يَكُن شَيْئاً مَذْكُوراً؛ «3» آيا زمان طولانى بر انسان گذشت كه چيز قابل ذكرى نبود.» استفاده مى‏شود كه قبل از خلقت فعلى، مخلوقى نبود؛ البته در برخى روايات مطالبى وجود دارد كه شايد به كمك آنها و شايد اشاره برخى از آيات بتوان مطلب ديگرى را استفاده كرد، مثلًا در برخى روايات اشاره شده است كه «اول ما خلق الله نورى؛ «1» اولين چيزى كه خلق شد، نور من (پيامبر اكرم) بود.» در حالى كه به صورت طبيعى اول آسمانها و زمين و بعد انسانها آفريده شده‏اند. حالا اگر خلقت نورى را از خلقت معمولى جسمى و مادى جدا بكنيم، راه جمع دارد. به اين صورت كه خلقت نورى برخى از اولياى الهى قبل از خلقت مادى جهان بود. بنابراين تفسير قبل از خلقت معمولى جن و انس و آسمانها و زمين، مخلوقات نورى آفريده شده بودند.

__________________________________________________

 (1). سجده، 4؛ ر. ك. به: فرقان، 59؛ ق 38

 (2). فصلت، 9- 12

 (3). انسان، 1.

__________________________________________________

 (1). بحارالانوار، ج 1، ص 97، ح 7، ج 15، ص 24، ح 44، ج 25، ص 22، ح 38، ج 54، ص 170، عوالى اللآلى، ج 4، ص 99، ح 140 و در روايتى آمده است: «فى بعض الاخبار العاميّه عن النبى (ص)، اول ما خلق الله روحى». بحارالانوار، ج 54، ص 309.

 دنيا و آخرت چه ارتباطى با هم دارند؟

 پاسخ:

ما دو نظام داريم؛ نظام دنيا و نظام آخرت. نظام دنيا و كيهانى كه ما داريم، بر اساس خورشيد محورى است، يعنى خورشيدى هست كه سياراتى از جمله زمين در اطراف آن مى‏چرخند.

همه در كهكشان راه شيرى قرار دارند و در دل اين راه شيرى خود خورشيد به طرف مقصدى در جريان است.

نظام دنيوى مقدمه و مزرعه‏اى براى نظام آخرت. «1»

حيات واقعى در نظام اخروى است و در آن جا نظام دنيا از لحاظ زمان، مكان و نوع چينش در هم مى‏ريزد و نظامى نو بر پا مى‏شود.

در مورد اين كه نظام آخرت چگونه خواهد بود، ما جز اشارتى كه در قرآن و روايات هست، اطلاعات زيادى نداريم.

و تنها مى‏دانيم حيات دنيوى مقدمه است و حيات واقعى آنجاست. «2»

__________________________________________________

 (1). مجموعه ورام (تنبيه الخواطر و نزهه النواظر)، ج 1، ص 183، عوالى اللآلى، ج 1، ص 267

 (2). نساء/ 77، انعام/ 32، اعراف/ 169، يوسف/ 109، نحل/ 30 و 41، عنكبوت/ 64، غافر (مومن)/ 39، اعلى/ 17.

منظور خداوند از «تعقيب شيطان‏ها با شهاب‏ها» چيست؟

پاسخ:

دست كم در سه جاى قرآن «1» به اين مطلب اشاره شده است. در سوره حجر مى‏خوانيم:

 «وَلَقَدْ جَعَلْنَا فِى السَّماءِ بُرُوجاً وَزَيَّنَّاهَا لِلنَّاظِرِينَ وَحَفِظْنَاهَا مِن كُلِّ شَيْطَانٍ رَّجِيمٍ إِلَّا مَنِ اسْتَرَقَ السَّمْعَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ مُّبِينٌ» «2»

مضمون آيه:

ما آسمان‏ها را زينت داديم. ستارگانى در آن قرار داديم و آنها را از هر شيطان رانده شده‏اى محفوظ داشتيم؛ مگر شيطانى كه بخواهد استراق سمع و جاسوسى بكند و اسرار آسمان‏ها را به دست بياورد.

شهابهاى روشنى به دنبال چنين كسى خواهد آمد و او را مورد هدف قرار خواهد داد.

ديدگاه‏هاى مفسران: واژه «شهاب» در اصل «1» به معناى «شعله خارج شده از آتش است. به سنگهاى ريز و گاه سرگردان هم كه بر اثر نيروى جاذبه زمين به سوى زمين كشيده مى‏شوند، شهاب مى‏گويند. اين سنگها بر اثر سرعت زياد و برخورد با هواى اطراف زمين شعله ور و گاهى تبديل به خاكستر مى‏شوند. ما اين شهاب‏ها را شبها به صورت نقطه‏هاى روشنى كه به سرعت به سوى زمين مى‏آيند و بعد ناپديد مى‏شوند مى‏بينيم.

ممكن است مقصود از شهاب در اين آيه، كنايه از امواج نيرومند علم و تقواى دانشمندان يا همين شهاب سنگها باشد.

مفسران دست «2» كم چهار ديدگاه در مورد اين آيه دارند:

  راهكارهاى مقابله با چشم چرانى و خود ارضايى را بيان كنيد؟

پاسخ:

چشم چرانى و نگاه آلوده، آغاز انحرافات جنسى از جمله، خودارضايى است. «1» بنابراين در مرحله‏ى اوّل لازم است ديده‏ها را پاك كرد تا بتوان دل را كنترل كرد.

ز دست ديده و دل هر دو فرياد كه هر چه ديده بيند دل كند ياد

قرآن كريم پيش از دعوت به عفت جنسى، به عفت چشم دعوت مى‏كند و مى‏فرمايد:

 «به مردان با ايمان بگو: عفت چشم و عفت جنسى را رعايت كنند «2» ... به زنان با ايمان بگو: عفت چشم و عفت جنسى را رعايت كنند «3»»

از پيامبر اسلام (ص) حكايت شده: «النظر سهم مسموم من سهام ابليس؛ نگاه (به نامحرم) تير زهرآگينى از تيرهاى شيطان است.» «4»

شيطان با نگاه آلوده، جوانان را به دام عشق ناپاك و انحرافات جنسى مى‏كشاند، از حضرت على (ع) نقل شده: «چه بسا عشقى كه با يك نگاه، بذر افشانى مى‏شود.» «5»

چشم چرانى از محروميت‏هاى جنسى، محيط نامساعد و ضعف اراده و ... به وجود مى‏آيد. و عصب «لى بيدو» كه در اعصاب چشم متمركز است با اعصاب جنسى متصل است و شخص با چشم چرانى لذت مى‏برد و به طور مستمر تبديل به يك عادت مى‏شود.

براى مقابله با چشم چرانى و استمناء لازم است از ضررهاى آن دو آگاهى پيدا كنيم: